Bakü Doğu Halkları Kurultayı Kararları: Komünistler ve Türkiye Emekçileri Genel Ulusal Devrime Katılmalı ve Bağımsız Bir Biçimde Örgütlenmeli
Lenin’in Komünist Enternasyonali ve bu enternasyonalin örgütlediği Bakü Kongresi (Doğu Halkları Kurultayı) aldığı karar ile Türkiye halkını ve ulusal güçlerini Osmanlı imparatorluğunu savaşa sokan Alman Yanlısı gerici güçlere karşı uyarıyor; ve bu gerici güçlerin kendilerini düzeltmelerini istiyor.
Kanımızca Türkiye’nin ulusal direnişinin başlangıcına işaret eden en uygun tarih 19 Mayıs 1919 olabilir.
Bakü’ye gelen Enver Paşa’nın kongreye katılma talebi kabul edilmemiş sadece gönderdiği mesajın okunması ile yetinilmiştir.
Ankara Hükümeti’nin temsilcisi olarak kongrede mesajı okunan İbrahim Tali’nin kongreye katılım talebi olup olmadığı bilinmiyor; fakat Kongre divan başkanı İbrahim Tali’nin de Bakü’de olduğunu söylüyor.
8 Eylül 1920 Bakü Kongresi’nin 4.oturumu
Lenin’in kuruluşuna önderlik ettiği ve çalışmalarını yakından takip ettiği Komünist Enternasyonal’in örgütlediği Bakü Doğu Halkları Kongresinden notlar ve bilgiler.
Enver Paşa’nın Mesajı ve Ankara Mustafa Kemal Hükümeti adına Mesajı okunan İbrahim Tali’nin Mesajının okunmasının ardından Kongrenin oybirliği ile aldığı Karar Metni:
Doğu Halkları Kongresi Enver Paşa’nın ve Türk ulusal devrimci hareketinin temsilcisi İbrahim Tali mesajını dinledikten sonra aşağıdaki kararı almıştır:
1. Kongremiz, başta ve öncelikle İngiliz ve Fransız emperyalist haydutları olmak üzere, Doğu halklarım sömüren ve boyunduruk altına alan ve bütün dünyanın emekçi yığınlarını köle düzeyinde tutan dünya emperyalizmine karşı mücadele etmekte olan bütün Türk mücahitlerine sempatisini ifade eder. Komünist Enternasyonalin 2. Kongresinde olduğu gibi, Doğu Halkları Birinci Kongresi de Doğu’nun ezilmiş halklarını yabancı emperyalistlerin boyunduruğundan kurtarmak isteyen genel nitelikli ulusal devrimci hareketleri destekleyeceğini ilan eder.
2. Bununla birlikte, Kongre Türkiye’deki genel ulusal devrimci hareketin yalnızca yabancı ezen güçleri hedef aldığını ve bu hareketin başarısının Türk köylü ve işçilerini baskı ve sömürünün her cinsinden kurtuluşu anlamına gelmediğini açıklar. Bu hareketin başarısı tarım sorunu ve vergi sorunları gibi Türk çalışan yığınları için en önemli olan sorunları çözmeyecek ve Doğu Dünyasının kurtuluşu önündeki temel engeli ortadan kaldırmayacaktır diğer deyişle ülke içi anlaşmazlıkları ve çelişmeleri ortadan kaldırmayacaktır.
3. Kongre bu hareketin içindeki geçmişte Türkiye köylü ve işçilerini emperyalist gruplardan birinin çıkarları yararına kıyımına sebep olmuş bulunan ve böylece Türkiye’nin emekçi yığınlarını küçük bir zenginler grubu ve yüksek rütbeli görevli subayların çıkarları lehine ikili bir biçimde yoksulluğa ve mahvına mahkûm etmiş olan gruptan önderlere karşı özel bir dikkatle yaklaşmak konusunda dikkat çekmeyi gerekli sayar. (Talat Paşa, Enver Paşa vb. ittihatçıları kastediyor.)
Kongre bu (Türkiye’yi savaşa sokan eski önderleri kastediyor) önderlere emekçi yığınlara hizmet ederek ve geçmiş yanlış adımlarını düzeltmeğe hazır olduklarını eylemleriyle göstermelerini önerir.
KOMÜNİSTLERİN BAĞIMSIZ ÖRGÜTLENMESİ GEREKİR
Bakü Kongresi, bir yandan Türkiye’nin ve bütün Doğu’nun emekçi yığınlarını Türkiye’deki genel karakterli ulusal devrimci hareketini desteklemeğe çağırırken, Türkiye köylü ve işçilerini kendi bağımsız örgütlerinde birleşmeye ve kendi özgürleşme davalarını sonuna kadar sürdürmeye hazır olmaya çağırır; ve yabancı emperyalistlerin Türkiye köylü ve işçilerini kendilerinin bu özgürleşme davalarını, içerdeki yerli zengin bürokrat ve generaller üzerindeki etkilerini kullanarak engellemeye çalışmalarına vermemeye çağırır. (Kongre bildirgesi “Türk zenginleri; zengin köylüleri bürokratlar ve generaller, paşalar, derebeyleri ve benzeri zümre ve tabakalardan” bahsetmiş.)
Sadece bu yolla Türkiye emekçi halkı bütün sömürücülerden ve ezenler karşısında kendi kurtuluşunu gerçekleştirebilir ve böylece topraklar , fabrikalar, madenler ve ülkenin bütün zenginlikleri emekçilerin yararına yalnız bu yolla hizmet edebilir.