2025 Yılında Çin Ne Durumda Olacak?
ÇKP’nin Hükümet Organlarına 5 Yıllık Plan Konusunda Vizyon Belgesi ve Tavsiyeleri
Çeviren: Ferdi Bekir
(29 Ekim 2020 tarihinde Çin Komünist Partisi 19. Merkez Komitesi’nin 5. Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir)
14. Beş Yıllık Plan dönemi, Çin’in kapsamlı bir şekilde orta halli refah toplumu inşasını tamamlayarak birinci yüzyıl kalkınma hedefini gerçekleştirmesinin ardından, bu başarıyı temel alarak modern sosyalist bir ülke kurma sürecine girdiği ve iki yüzyıl (2021 ve 2049) hedeflerine doğru ilerlediği ilk beş yıllık dönemdir.
Çin Komünist Partisi 19. Merkez Komitesi’nin 5. Genel Kurulu, uluslararası ve iç durumu derinlemesine analiz etmiş ve 14. Beş Yıllık Ulusal Ekonomik ve Sosyal Gelişme Planı ile 2035 Vizyon Hedefleri’nin hazırlanmasına ilişkin aşağıdaki önerileri sunmuştur.
1. Kapsamlı Orta Halli Refah Toplumunun İnşasının Tamamlanması ve Modern Sosyalist Ülke İnşası Sürecinin Başlatılması
1. Orta Halli Refah Toplumunun İnşasında Belirleyici Başarılar Elde Edildi
13. Beş Yıllık Plan dönemi, Orta Halli Refah Toplumunun kapsamlı biçimde inşasının son aşamasıydı. Karmaşık ve çalkantılı uluslararası ortam ile içerideki zorlu reform, kalkınma ve istikrar görevleri — özellikle de COVID-19 pandemisinin ağır etkileri — karşısında, Xi Jinping Yoldaş’ın çekirdeğini oluşturduğu Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi önderliği, “ilk hedefi unutmama” ve “misyonu akılda tutma” ilkelerine bağlı kalarak, tüm Parti üyelerini ve ülke genelindeki tüm etnik grupları birleştirip yönlendirdi. Dirençle ilerleyerek, yenilikçi yaklaşımlarla Parti ve devletin çeşitli alanlardaki çalışmalarında kayda değer ilerlemeler sağlandı.
Reformların derinleştirilmesinde büyük atılımlar gerçekleştirildi; hukukun üstünlüğüne dayalı yönetimde kayda değer gelişmeler sağlandı; Parti içinde disiplinin sıkılaştırılması önemli sonuçlar verdi; devlet yönetimi sistemi ve kapasitesinin modernleşme süreci hız kazandı; Çin Komünist Partisi’nin liderliği ve sosyalist sistemin avantajları daha da belirgin hale geldi.
Ülkenin ekonomik teknolojik ve kapsamlı ulusal gücü yeni bir düzeye ulaştı. Ekonomi genel olarak istikrarlı seyretti; ekonomik yapının kalitesi giderek iyileşti. 2020 yılında GSYH’nin 100 trilyon yuan sınırını aşması beklenmektedir.
Yoksulluğun azaltılmasında dünya çapında etkileyici başarılar elde edildi; 55,75 milyon kırsal yoksul nüfus yoksulluktan kurtarıldı. Tahıl üretimi beş yıl üst üste 1,3 trilyon jin (yaklaşık 650 milyon ton) seviyesinin üzerinde sabit kaldı. Kirlilikle mücadele güçlendirildi, ekolojik çevrede belirgin iyileşmeler sağlandı.
Dışa Açılma sürekli genişletildi, Kuşak ve Yol Girişimi’nde önemli sonuçlar elde edildi. Halkın yaşam standardı büyük ölçüde yükseldi; yükseköğretim evrensel düzeye ulaştı; kentsel alanlarda 60 milyondan fazla yeni istihdam yaratıldı. Dünyanın en büyük sosyal güvenlik sistemi kuruldu: Temel sağlık sigortası 1,3 milyardan fazla kişiyi, temel emeklilik sigortası ise yaklaşık 1 milyar kişiyi kapsamaktadır. COVID-19 salgınıyla mücadelede stratejik düzeyde büyük başarılar elde edildi.
Kültürel yaşam ve kültür endüstrisi gelişip canlandı. Ulusal savunma ve ordu alanında önemli ilerlemeler sağlandı; ordu yapısında köklü dönüşümler gerçekleştirildi. Ulusal güvenlik her alanda güçlendirildi; toplumda uyum ve istikrar sürdürüldü.
13. Beş Yıllık Plan’ın hedef ve görevleri tamamlanmak üzeredir; Orta Halli Refah Toplumunun kapsamlı biçimde inşasında zafere çok yaklaşıldı. Çin Ulusunun Büyük Dirilişi yönünde önemli bir adım atıldı. Sosyalist Çin, Doğu’da daha da görkemli bir şekilde yükselmektedir.
Tüm Parti ve halk bu ivmeyi sürdürmeli, son bir çabayla yoksulluğa karşı savaşı zamanında kazanmalı; Orta Halli Refah Toplumunu zamanında inşa ederek Birinci Yüzyıl Hedefi’ni gerçekleştirmeli ve modern sosyalist ülke inşasının yeni yolculuğu için sağlam bir temel oluşturmalıdır.
2. Çin’in Gelişim Ortamı Derin ve Karmaşık Değişimlerle Karşı Karşıya
Şu an ve önümüzdeki dönemde Çin, hâlâ önemli bir stratejik fırsat dönemindedir; ancak hem fırsatlar hem de zorluklar yeni boyutlar kazanmıştır. Dünya, yüzyılda bir görülen büyük değişimlerden geçmektedir. Yeni bir bilimsel ve teknolojik devrim ile sanayi dönüşümü derinleşmekte, uluslararası güç dengesi yeniden şekillenmektedir. Barış ve kalkınma hâlâ çağın ana teması olsa da, insanlık için Ortak Kader Topluluğu düşüncesi yaygınlaşmakta; fakat aynı zamanda uluslararası ortam giderek karmaşık hale gelmekte, istikrarsızlıklar ve belirsizlikler artmaktadır.
COVID-19 pandemisi geniş kapsamlı ve kalıcı etkiler yaratmıştır. Ekonomik küreselleşme ters rüzgârlarla karşı karşıya kalmış, dünya sarsıntı ve dönüşüm dönemine girmiştir. Tek taraflılık, korumacılık ve hegemonya eğilimleri dünya barışını ve kalkınmasını tehdit etmektedir.
Sosyalist Çin artık yüksek kaliteli kalkınma aşamasına geçmiştir. Kurumsal avantajları belirgindir, yönetişim kapasitesi artmıştır, ekonomisi uzun vadede olumlu seyir izlemektedir. Maddi temeli güçlü, insan kaynağı bol, pazar potansiyeli geniş, kalkınma direnci yüksektir ve toplum genel olarak istikrarlıdır. Bu, gelişimini sürdürmesi açısından çok yönlü avantajlar ve imkânlar sunmaktadır.
Ancak aynı zamanda, kalkınmanın dengesizliği ve yetersizliği gibi sorunlar halen öne çıkmaktadır. Temel alanlarda ve kilit halkalarda reform görevleri hâlâ zorludur. Yenilik kapasitesi yüksek kaliteli kalkınma gerekliliklerine tam olarak uyum sağlayamamaktadır. Tarımsal altyapı hâlâ sağlam değildir. Kentsel ve kırsal bölgeler ile bölgesel gelişim düzeyleri ve gelir dağılımında ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Ekolojik çevreyi koruma sorumluluğu büyüktür. Halkın yaşamını güvence altına almada hâlâ eksiklikler, toplumsal yönetişimde zayıf noktalar söz konusudur.
Çin Komünist Partisi’nin tüm kadroları, Çin Ulusunun Büyük Dirilişi Stratejisi ile dünyada yaşanan büyük değişim sürecini birlikte değerlendirmelidir. Çin toplumundaki temel çelişkilerin değişmesinin getirdiği yeni özellikleri ve talepleri, karmaşık uluslararası ortamın neden olduğu yeni çelişki ve meydan okumaları derinlemesine kavramalıdır. Fırsat ve risk bilinci güçlendirilmelidir; sosyalizmin başlangıç aşamasındaki temel ulusal koşullara sadık kalınmalıdır; stratejik kararlılık korunmalı, görevler başarıyla yerine getirilmelidir. Toplumsal ve ekonomik gelişme yasaları doğru kavranmalı; mücadele ruhu benimsenmeli; en kötü senaryoyu akılda tutarak plan yapma düşüncesi yerleştirilmeli; değişimleri doğru tanıyıp bilimsel biçimde yanıt verilmeli ve aktif şekilde yön verilmelidir. Krizlerden fırsatlar yaratılmalı, değişim içinde yeni başlangıçlar oluşturulmalıdır. Fırsatlar değerlendirilip riskler göğüslenmeli, zararlar önlenmeli ve kararlılıkla ilerlenmelidir.
2. 14. Beş Yıllık Plan” Döneminde Ekonomik ve Sosyal Gelişmeye Yön Veren İlkeler ve Temel Hedefler
4. “14. Beş Yıllık Plan” Döneminin Gelişme Yönergesi
Çin’e Özgü Sosyalizm’in yüce sancağı yükseklerde tutulacak; Çin Komünist Partisi 19. Ulusal Kongresi ile 19. Merkez Komitesi’nin İkinci, Üçüncü, Dördüncü ve Beşinci Genel Kurullarının ruhu derinlemesine hayata geçirilecektir. Marksizm-Leninizm, Mao Zedong Düşüncesi, Deng Xiaoping Teorisi, Üç Temsil Düşüncesi, Bilimsel Kalkınma Anlayışı ve Xi Jinping’in Yeni Dönemde Çin’e Özgü Sosyalizm Düşüncesi temel kılavuz olarak alınacaktır.
Partinin temel teorisi, temel çizgisi ve temel stratejileri eksiksiz biçimde uygulanacak; ekonomik inşa, siyasi inşa, kültürel inşa, sosyal inşa ve ekolojik uygarlık inşasından oluşan genel plan eşgüdüm içinde ilerletilecek; sosyalist modern ülkenin kapsamlı inşası, reformların kapsamlı derinleştirilmesi, hukukun kapsamlı üstünlüğü ve Parti’nin sıkı bir şekilde denetimi stratejik düzlemde birlikte yürütülecektir.
Yenilikçilik, eşgüdüm, yeşil kalkınma, dışa açılma ve paylaşımı içeren yeni kalkınma anlayışı kararlılıkla uygulanacak; “istikrar içinde ilerleme” genel yaklaşımı sürdürülecek; yüksek kaliteli kalkınmanın teşviki temel tema olarak ele alınacak; arz yönlü yapısal reform ana eksen olacak; reform ve yenilik temel itici güç; halkın artan güzel yaşam taleplerinin karşılanması ise temel amaç olacaktır.
Kalkınma ile güvenlik arasında eşgüdüm sağlanacak; modern ekonomik sistemin inşası hızlandırılacak; iç dolaşımı esas alan, iç ve dış dolaşımların karşılıklı olarak desteklediği yeni kalkınma düzeni inşa edilecek; ulusal yönetişim sistemi ve yönetişim kapasitesinin modernleşmesi ilerletilecek; ekonomik faaliyetlerin istikrarlı ve uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlanacak; toplumun huzur ve istikrarı korunacak; sosyalist modern ülkenin kapsamlı inşasında sağlam bir başlangıç yapılacaktır.
5. 14. Beş Yıllık Plan Döneminde Ekonomik ve Sosyal Gelişmede Uyulması Gereken Temel İlkeler
Parti’nin kapsamlı liderliğinde ısrar etmek: Ekonomik ve sosyal gelişmede Parti liderliğini sürdüren ve mükemmelleştiren sistem ve mekanizmaların korunması; Çin’e Özgü Sosyalist Sistem’in güçlendirilmesi; yeni kalkınma anlayışını uygulama ve yeni kalkınma düzeni kurma kapasitesinin artırılması; yüksek kaliteli kalkınmanın temel güvencesinin sağlanması.
Halkı merkeze alan gelişme/kalkınma görüşümüzde ısrar etmek: Halkın tarihi yazan özne konumunun korunması; ortak refah yöneliminin sürdürülmesi; kalkınmanın halk için, halk aracılığıyla ve halkla paylaşılacak biçimde gerçekleştirilmesi; halkın temel çıkarlarının korunması; tüm halkın inisiyatifi, gönüllülüğü ve yaratıcılığının harekete geçirilmesi; toplumsal adaletin ilerletilmesi ve halkın refahının artırılması; halkın güzel bir yaşam arzusunun sürekli gerçekleştirilmesi.
Yeni kalkınma anlayışına bağlı kalmak: Yeni kalkınma anlayışının tüm kalkınma süreci ve alanlarına entegre edilmesi; yeni kalkınma düzeninin oluşturulması; kalkınma biçiminde köklü değişikliklerin gerçekleştirilmesi; kalite, verimlilik ve dinamizmin dönüşümünün teşvik edilmesi; daha yüksek kaliteli, daha verimli, daha adil, daha sürdürülebilir ve daha güvenli bir kalkınmanın sağlanması.
Reform ve Dışa Açılmanın derinleştirilmesinde ısrar etmek: Reformun ve Dışa Açılmanın kararlılıkla sürdürülmesi; ulusal yönetişim sisteminin ve yönetişim kapasitesinin modernleşmesinin güçlendirilmesi; yüksek kaliteli kalkınma ve yüksek nitelikli yaşamı engelleyen sistemsel ve yapısal engellerin ortadan kaldırılması; kaynak tahsisinin etkinliğini artıran ve toplumsal motivasyonu güçlendiren önemli reform ve açılım önlemlerinin kuvvetlendirilmesi; kalkınma dinamizminin ve canlılığının sürekli güçlendirilmesi.
Sistemli düşünceyi sürdürmek: Öngörülü düşünce, bütüncül planlama, stratejik düzenleme ve entegre ilerlemenin güçlendirilmesi; iç ve dış iki genel durumu birlikte ele almak; kalkınma ve güvenlik meselelerini eşgüdüm içinde yönetmek; ulusal düzeyde bütüncül bir yaklaşım benimsemek; merkezi ve yerel yönetimlerin, çeşitli alanların etkinliğini daha iyi ortaya koymak; temelleri sağlamlaştırmak, güçlü yönleri öne çıkarmak, zayıf alanları desteklemek ve eksikleri gidermek; büyük risklerin ve zorlukların önlenmesi ve çözülmesine dikkat etmek; kalkınma kalitesi, yapısı, ölçeği, hızı, verimliliği ve güvenliği arasında bütünlük sağlamak.
6. 14. Beş Yıllık Plan Döneminin Temel Gelişme Hedefleri
2035 perspektif hedefi esas alınarak; iç ve dış gelişme eğilimleri ile ulusal koşullar kapsamlı biçimde değerlendirilecek; hedef ve sorun odaklılık bir arada gözetilecek; ilkelerin korunması ile yeniliğin bütünlüğü sağlanacak; önümüzdeki beş yılda ekonomik ve sosyal gelişmede aşağıdaki temel hedeflerin gerçekleştirilmesine çalışılacaktır:
Ekonomik gelişmede yeni başarılar elde edilecek: Kalkınma, Çin’in tüm sorunlarının çözümünün temeli ve anahtarıdır. Kalkınma yeni kalkınma anlayışı doğrultusunda yürütülecek; kalite ve verimliliğin belirgin şekilde yükseldiği temelde, ekonomi sürdürülebilir ve sağlıklı biçimde büyümeye devam edecek; büyüme potansiyeli tam anlamıyla açığa çıkarılacak; iç pazarın gücü artırılacak; ekonomik yapı daha da iyileştirilecek; yenilik kapasitesi kayda değer ölçüde geliştirilecek; sanayi altyapısı daha üst düzeye taşınacak; sanayi zinciri modernleştirilecek; tarımsal temel sağlamlaştırılacak; kent-kır ve bölgesel gelişim uyumu anlamlı şekilde artırılacak; modern ekonomik sistem inşasında büyük ilerleme kaydedilecektir.
Reform ve Dışa Açılmada yeni adımlar atılacak: Sosyalist piyasa ekonomisi sistemi daha da mükemmelleştirilecek; yüksek standartlı piyasa sistemi esasen kurulmuş olacak; piyasa aktörlerinin dinamizmi artacak; mülkiyet sistemi ve üretim faktörlerinin piyasa temelli tahsisi reformunda büyük başarılar elde edilecek; adil rekabeti sağlayan kurumsal yapı daha sağlıklı hâle getirilecek; daha üst düzeyde dışa açık bir ekonomik yapı esasen şekillenecektir.
Toplumsal uygarlık düzeyi yeni bir aşamaya taşınacak: Sosyalist çekirdek değerler halk arasında kökleşecek; halkın düşünsel, bilimsel-kültürel ve fiziksel-ruhsal nitelikleri belirgin biçimde gelişecek; kamuya dönük kültürel hizmet sistemi ile kültür endüstrisi sistemi daha da bütünleşecek; halkın manevi-kültürel yaşamı giderek zenginleşecek; Çin kültürünün etkisi daha da genişleyecek; Çin ulusunun bütünleşme gücü daha da pekişecektir.
Ekolojik uygarlık inşasında yeni ilerlemeler kaydedilecek: Ulusal mekânsal kalkınma ve koruma düzeni optimize edilecek; üretim ve yaşam tarzlarında yeşil dönüşümde etkili sonuçlar alınacak; enerji ve kaynakların tahsisi daha rasyonel biçimde düzenlenecek, kullanım verimliliği ciddi biçimde artırılacak; başlıca kirletici emisyonlar sürekli olarak azaltılacak; ekolojik çevre sürekli iyileştirilecek; ekolojik güvenlik bariyeri daha da sağlamlaştırılacak; kent ve kır yerleşim çevreleri kayda değer biçimde geliştirilecektir.
Halkın refahı yeni bir seviyeye taşınacak: Daha yeterli ve daha nitelikli istihdam sağlanacak; hane halkı gelirindeki artış ekonomik büyümeyle temelde uyumlu olacak; gelir dağılımı yapısı gözle görülür biçimde iyileştirilecek; temel kamu hizmetlerinde eşitlik kayda değer ölçüde artırılacak; halkın eğitim seviyesi sürekli yükseltilecek; çok katmanlı sosyal güvenlik sistemi daha bütünlüklü hâle getirilecek; sağlık sistemi daha eksiksiz kılınacak; yoksullukla mücadelede elde edilen kazanımlar korunacak ve derinleştirilecek; kırsal kalkınma stratejisi kapsamlı olarak ilerletilecektir.
Ulusal yönetişim kapasitesinde yeni ilerlemeler sağlanacak: Sosyalist demokrasi ve hukukun üstünlüğü sistemi daha da mükemmelleştirilecek; toplumsal adalet ve eşitlik daha güçlü biçimde yansıtılacak; ulusal idari sistem daha rasyonel yapılandırılacak; hükümet işlevi daha etkin biçimde gerçekleştirilecek; idari etkinlik ve meşruiyet gözle görülür biçimde artırılacak; toplumsal yönetişim, özellikle de yerel düzeydeki yönetişim kapasitesi ciddi biçimde geliştirilecek; büyük risklerin önlenmesi ve çözümüne dönük sistem ve mekanizmalar sürekli güçlendirilecek; olağanüstü kamu olaylarına müdahale kapasitesi anlamlı biçimde yükseltilecek; doğal afetlere karşı savunma kapasitesi güçlendirilecek; kalkınma güvenliği daha etkin teminat altına alınacak; ulusal savunma ve ordunun modernleşmesinde kayda değer adımlar atılacaktır.
3. Yenilik Odaklı Kalkınmayı Sürdürmek, Gelişmede Yeni Üstünlükleri Kapsamlı Biçimde Şekillendirmek
Yenilik, Çin’in modernleşme inşasında merkezi bir konumda tutulacak; bilimsel ve teknolojik özerklik ile güçlenme, ulusal kalkınmanın stratejik dayanağı olarak ele alınacaktır. Küresel bilimsel-teknolojik cepheye, ekonomik ana cepheye, ulusal kalkınmanın temel ihtiyaçlarına ve halkın yaşam sağlığına odaklanılarak; “bilim ve eğitimle ülkeyi kalkındırma stratejisi”, “nitelikli insan gücüyle kalkınma stratejisi” ve “yenilik güdümlü kalkınma stratejisi” derinlemesine uygulanacak; ulusal yenilik sistemi geliştirilecek ve bilimsel-teknolojik açıdan güçlü bir ülke inşası hızlandırılacaktır.
7. Stratejik Planlama İle Ülkenin Bilimsel ve Teknolojik Gücünün Güçlendirilmesi
(Buradan itibaren metni büyük ölçüde kısalttık – ç.n.)
“Bilim ve Teknolojide Güçlü Çin Eylem Programı” hazırlanacaktır. Sosyalist piyasa ekonomisi koşulları altında yeni tip seferberlik sistemi geliştirilecek; kritik ve çekirdek teknolojilerde atılım mücadelesi yürütülecek; yenilik zincirinin bütünsel verimliliği yükseltilecektir.
Temel araştırmalar güçlendirilecek, özgün yenilikler desteklenecek; disiplin yapısı ve Ar-Ge yerleşimi iyileştirilecek; disiplinler arası bütünleşme teşvik edilecek; ortak temel teknolojilerin sunum sistemi geliştirilecektir.
Yapay zekâ, kuantum bilgisi, entegre devreler, yaşam sağlığı, beyin bilimi, biyoteknolojik ıslah, uzay-havacılık teknolojileri, yeraltı ve derin deniz gibi ileri teknolojik alanlara odaklanılarak, ileri görüşlü ve stratejik ulusal bilim-teknoloji projeleri başlatılacaktır…
8. İşletmelerin Teknolojik Yenilik Kapasitesinin Artırılması
İşletmelerin yeniliğin temel aktörü konumundaki rolü güçlendirilecek; çeşitli yenilik (inovason – ç.n.) unsurlarının işletmelere yönelmesi teşvik edilecektir. Sanayi–üniversite–araştırma bütünleşmesi derinleştirilecek; işletmelerin öncülüğünde yenilik ittifakları kurulması desteklenecek ve bu işletmelerin ulusal düzeydeki büyük bilimsel projelerde sorumluluk üstlenmeleri teşvik edilecektir…
9. Yenilikçi İnsanların Gücünün Potansiyelinin Açığa Çıkarılması
Emek, bilgi, yetenek ve yaratıcılığa saygı ilkeleri tam olarak uygulanacaktır. İnsan kaynakları gelişimine ilişkin sistem ve mekanizmalar reformdan geçirilecek; yeteneklerin kapsamlı biçimde eğitimi, çekilmesi ve değerlendirilmesi sağlanacaktır.
Daha fazla sayıda uluslararası düzeyde bilimsel lider ve yenilikçi ekip yetiştirilecek; küresel rekabet gücüne sahip genç bilim insanlarından oluşan bir rezerv kuvvet oluşturulacaktır…
10. Bilimsel ve Teknolojik Yenilik Çalışmamızda Sistemlerin ve Mekanizmaların İyileştirilmesi
Bilim ve teknoloji sisteminin reformu derinleştirilecektir. Ulusal bilimsel-teknolojik yönetişim sistemi iyileştirilecek; planlama ve işletme mekanizmaları optimize edilecektir.
Kilit alanlarda projeler, üsler, yetenekler ve finansman kaynakları bütüncül biçimde tahsis edilecektir. Bilimsel araştırma projelerinin organizasyon ve yönetim yöntemleri iyileştirilecek, sorumluluk ilanı ve gönüllü liderlik esasına dayalı sistem uygulanacaktır…
4. Modern Sanayi Sisteminin Gelişimini Hızlandırmak, Ekonomik Yapının İyileştirilmesini ve Yükseltilmesini Teşvik Etmek
Ekonomik kalkınmanın ağırlık noktası somut (gerçek) ekonomi üzerine oturtulacaktır. Sanayi gücü yüksek bir ülke, kalite temelli bir ülke, dijital Çin ve ağ altyapısı güçlü bir ülke inşası kararlılıkla sürdürülecektir. Sanayi temeli ileri düzeye taşınacak, sanayi zinciri modernize edilecek, ekonomik kalitenin, etkinliğin ve temel rekabet gücünün artırılması sağlanacaktır.
11. Sanayi ve Tedarik Zincirlerinin Modernizasyon Düzeyini Yükseltmek
İmalat sanayisinin GSYİH içindeki payı istikrarlı biçimde korunacak, gerçek ekonominin temeli sağlamlaştırılarak büyütülecektir. Özerklik, kontrol edilebilirlik, güvenlik ve verimlilik ilkeleri temel alınarak her sektöre özel tedarik zinciri stratejileri geliştirilecek; tüm sanayi zinciri boyunca optimize edilip ileri düzeye taşınması sağlanacaktır…
12. Stratejik Önemi Olan Yeni ve En Çağdaş Sanayilerin Geliştirilmesi
Yeni nesil bilgi teknolojisi, biyoteknoloji, yeni enerji, yeni malzemeler, ileri donanım, yeni enerji araçları, yeşil çevre teknolojileri, havacılık, uzay ve deniz donanımları gibi stratejik sektörlerin büyümesi hızlandırılacaktır.
İnternet, büyük veri ve yapay zekâ ile diğer sektörlerin bütünleşmesi teşvik edilecek; ileri üretim kümeleri oluşturulacak; bölgesel avantajları olan, yapısal olarak dengeli, birbirini tamamlayan stratejik sanayi büyüme motorları inşa edilecektir. Yeni teknolojiler, ürünler, iş modelleri ve formatlar geliştirilecektir. Platform ekonomisinin (dijital platformlar aracılığıyla üretici ve tüketiciyi buluşturan iş modelleri; örn. Alibaba, Meituan, Didi – ç.n.) ve paylaşım ekonomisinin (sahiplik yerine kullanım esasına dayalı, kaynakların ortaklaşa kullanıldığı modeller; örn. Airbnb, bisiklet paylaşımı – ç.n.) sağlıklı gelişimi desteklenecektir. Düşük düzeyli tekrarlayıcı yatırımların önlenmesi amacıyla şirket birleşme ve yeniden yapılandırmaları teşvik edilecektir.
13. Modern Hizmet Sektörünün Hızla Geliştirilmesi
Üretime dayalı hizmet sektörü daha uzmanlaşmış ve değer zincirinin üst aşamalarına yönlendirilmiş biçimde geliştirilecektir. Hizmet sunumuna tüm piyasa aktörlerinin katılımı teşvik edilecek; Ar-Ge tasarımı, modern lojistik, hukuk hizmetleri gibi sektörlerin gelişimi hızlandırılacaktır.
14. Altyapı İnşasının Eş Güdümlü Biçimde İlerletilmesi
Sistemli, yüksek verimli, akıllı, yeşil, güvenli ve güvenilir bir modern altyapı sistemi inşa edilecektir.
Yeni nesil altyapı sistemleri bütünsel biçimde planlanacaktır. 5G iletişim ağı, endüstriyel internet, büyük veri merkezleri gibi yapılar hızla inşa edilecektir.
Ulaşım alanında güçlü bir ülke inşası hızlandırılacak; bütünleşik ulaşım koridorları, ulaşım merkezleri ve lojistik ağları geliştirilecek; şehir kümesi ve metropol bölgelerde raylı ulaşım sistemleri bütünleşik şekilde genişletilecektir. Kırsal ve sınır bölgelerde ulaşım erişimi artırılacaktır…
15. Dijitalleşmenin Hızlandırılması
Dijital ekonomi geliştirilecek; dijitalleşmeye dayalı sanayileşme ve sanayinin dijital dönüşümü desteklenecektir. Dijital ekonomi ile reel ekonominin derin entegrasyonu sağlanacak; uluslararası rekabet gücüne sahip dijital sanayi kümeleri oluşturulacaktır.
Dijital toplum ve dijital hükümet inşası hızlandırılacak; kamu hizmetleri ile toplumsal yönetişimin dijitalleşme ve zekâ düzeyi artırılacaktır…
5. Güçlü Bir İç Pazar Oluşturmak ve Yeni Bir Kalkınma Tarzı İnşa Etmek
İç talebin genişletilmesi stratejik bir dayanak olarak kabul edilecek, eksiksiz bir iç talep sistemi hızla oluşturulacak, bu strateji arz yönlü yapısal reformlarla eşgüdüm içinde yürütülecek, yenilikçilik temelli ve yüksek kaliteli arz yoluyla yeni talep yaratılacaktır.
16. İç Döngü Mekanizmasının Etkinleştirilmesi
Ülkenin geniş iç pazarı temel alınarak üretim, dağıtım, lojistik ve tüketim süreçleri entegre edilecek; sektörel tekeller ve yerel korumacılıklar ortadan kaldırılarak ulusal ekonomide sağlıklı bir döngü sağlanacaktır. Arz yapısı iyileştirilecek, arzın iç talebe uyumu artırılacaktır. Finans, emlak ve reel ekonomi arasında dengeli bir ilişki kurulacak; sanayi tedarik zincirlerinde yukarıdan aşağıya etkili bir bağlantı sağlanacak; tarım, imalat, hizmetler, enerji ve kaynak sektörleri arasında koordinasyon güçlendirilecektir. Üretim faktörlerinin pazara entegre olmasını ve mal-hizmet dolaşımını engelleyen yapısal engeller kaldırılacak, işlem maliyetleri düşürülecektir. İç talebi genişletmeye dönük politika destek sistemleri güçlendirilecek; arzın talebi yönlendirmesiyle talebin arzı şekillendirmesi arasında yüksek seviyeli bir dinamik denge kurulacaktır.
17. İç ve Dış Ekonomik Ticari Döngülerin Eşgüdümlü Geliştirilmesi
İç döngü merkez olmak üzere, ülkenin karşılaştırmalı üstünlüklerinden yararlanarak güçlü bir iç pazar ve dış ticaret gücü birlikte inşa edilecektir. İç pazar vasıtasıyla küresel kaynaklar ve dış üretim faktörleri ülkeye çekilecek, hem iç hem dış piyasalar etkin biçimde kullanılacaktır. İç ve dış talep, ithalat ve ihracat, doğrudan yabancı yatırım ve yurtdışı yatırımlar koordineli şekilde geliştirilerek uluslararası ödemeler dengesi korunacaktır…
18. Halk Tüketiminin Kapsamlı Biçimde Teşvik Edilmesi
Tüketimin ekonomik büyümedeki temel işlevi güçlendirilecek; tüketim kalıplarındaki dönüşüm desteklenecek, geleneksel tüketim canlandırılacak, yeni tüketim biçimleri teşvik edilecek, kamu tüketimi de uygun ölçüde artırılacaktır. Kalite ve marka temelli olarak tüketim yeşil, sağlıklı ve güvenli yöne yönlendirilecek; yeni tüketim biçimleri ve iş modelleri desteklenecektir. Otomobil gibi ürünlerde mülkiyete dayalı tüketimden kullanıma dayalı tüketime geçiş özendirilecek; konut tüketimi sağlıklı biçimde geliştirilecektir…
19. Yatırım Alanlarının Genişletilmesi
Yatırım yapısı iyileştirilecek, yatırımların makul düzeyde büyümesi sağlanacak ve yatırımların arz yapısını dönüştürme fonksiyonu güçlendirilecektir. Altyapı, belediye hizmetleri, tarım ve kırsal alanlar, kamu güvenliği, çevre koruma, kamu sağlığı, malzeme rezervi, afet yönetimi ve halkın temel ihtiyaçlarına ilişkin eksikler giderilecektir. Şirketlerin ekipmanlarını yenilemesi ve teknolojik dönüşümleri desteklenecek; stratejik öneme sahip yeni sektörlere yatırım artırılacaktır…
6. Reformların Kapsamlı Derinleştirilmesi ve Yüksek Düzeyli Sosyalist Pazar Ekonomisi Sisteminin İnşası
Sosyalist temel ekonomik sistemin korunması ve geliştirilmesi esas alınacak, kaynak tahsisinde piyasanın belirleyici rolü tam anlamıyla hayata geçirilecek, hükümetin işlevi daha etkin biçimde kullanılacak; etkin bir piyasa ile etkin bir hükümetin uyumlu bir bileşimi sağlanacaktır.
20. Pazarda rol alan Tüm Aktörlerinin Canlandırılması
Kamu mülkiyetine dayalı ekonominin sağlamlaştırılması ve geliştirilmesi yönündeki kararlılık sürdürülürken, kamu dışı mülkiyete dayalı ekonomilerin (özel sektör, karma girişimler vb. – ç.n.) teşvik edilmesi, desteklenmesi ve yönlendirilmesi de aynı kararlılıkla sürdürülecektir. Devlet sermayesi ve devlet işletmelerinin güçlendirilmesi, kalite ve verimliliklerinin artırılması sağlanacak; devlet sektörünün yapılanması ve yapısal ayarlamaları hızlandırılacak, stratejik destek fonksiyonu pekiştirilecektir.
Çin’e özgü modern işletme sistemi geliştirilerek, devlet işletmelerinde karma mülkiyet reformları derinleştirilecektir. Sermaye yönetimine dayalı devlet varlık denetim sistemi güçlendirilecek; devlet sermayesi yatırım ve işletme şirketleri reformu hızlandırılacaktır…
21. Makroekonomik Yönetişimin İyileştirilmesi
Ulusal kalkınma planları stratejik yönü belirleyici nitelikte olacak; maliye ve para politikaları temel araçlar olarak kullanılacak; istihdam, sanayi, yatırım, tüketim, çevre koruma ve bölgesel politikalarla eşgüdüm sağlanacaktır. Hedeflerin optimize edildiği, iş bölümünün rasyonel ve iş birliğinin etkin olduğu bir makroekonomik yönetişim sistemi oluşturulacaktır.
Makro düzeyde politika oluşturma ve uygulama mekanizmaları geliştirilecek, beklenti yönetimine önem verilecek, düzenleyici araçların bilimselliği artırılacaktır…
22. Modern ve Çağdaş bir Maliye ve Finans Sistemi İnşası
Mali kaynaklar bütüncül biçimde koordine edilecek, orta vadeli bütçe planlaması güçlendirilecek, büyük stratejik görevlerin finansmanı güvence altına alınacaktır. Bütçe yönetimi sistemi reformları derinleştirilecek, bütçe hazırlığına makro düzeyde rehberlik geliştirilecektir. Harcama standartları oluşturulacak, bütçe disiplini ve performans yönetimi güçlendirilecektir.
23. Yüksek Standartlı Bir Pazar Sistemi Kurmalıyız
Pazar sisteminin temel kuralları geliştirilecek; pazarlara eşit erişim, adil denetim, açık rekabet ve düzenli rekabet ile hukuka bağlılık ilkeleri doğrultusunda, verimli, kurallı ve adil bir ulusal bütünleşik pazar oluşturulacaktır.
Yüksek standartlı pazar sistemi inşasına yönelik özel bir eylem planı uygulanacaktır. Mülkiyet haklarının hukuki korunması güçlendirilecek; ülke çapında tek tip pazar erişim negatif listesi (yalnızca izin verilmeyen alanların listelendiği sistem – ç.n.) uygulanacaktır.
24. Devletin Fonksiyonlarının Dönüştürülmesi
Yetkileri ve sorumlulukları açık, hukuk temelinde işleyen bir devlet yönetişim sistemi kurulacaktır. Yetkiyi azaltma, yetkiyi serbest bırakma ile denetim ve hizmetlerin birleşimini esas alan reformlar sürdürülecek; hükümetin yetki ve sorumluluk listesi sistemi kapsamlı biçimde uygulanacaktır.
Pazar temelli, hukuka uygun ve uluslararasılaşmış bir iş ortamı sürekli iyileştirilecektir. Şirketlerle ilgili ruhsat izinleri için liste temelli yönetim uygulanacak, süreç içi ve sonrasındaki denetim güçlendirilecektir. Yeni sanayi ve iş modellerine yönelik kapsayıcı ve temkinli bir düzenleme yaklaşımı benimsenecektir.
Büyük ölçekli politikaların ön değerlendirme ve son değerlendirme sistemleri geliştirilecek, karar alma süreçlerine katılım kanalları açık tutulacaktır. Karar süreçlerinin bilimsel, demokratik ve hukuki temelleri güçlendirilecektir. Kamu hizmetleri standartlaştırılacak, şeffaf ve kolay erişilebilir hale getirilecektir. Meslek odaları, ticaret birlikleri ve aracı kurumların reformları derinleştirilecektir.
7. Öncelikli Olarak Tarımı ve Kırsalı Geliştirme, Kapsamlı Kırsal Canlanmayı İlerletme
Partinin tüm çalışmaları içinde “üç kırsal mesele”yi (tarım, köyler, çiftçiler – ç.n.) iyi çözmeyi öncelikli mesele olarak ele almak, Çin’e Özgü Sosyalist Kırsal Kalkınma yolunu izlemek, kapsamlı kırsal canlanma stratejisini tam olarak uygulamak, sanayi sektörünün tarımı desteklemesini ve şehirlerin kırsalı sürüklemesini pekiştirmek, sanayi-tarım ve kent-kır arasında karşılıklı teşvik, karşılıklı tamamlama, eşgüdümlü gelişme ve ortak refaha dayalı yeni tip bir kent-kır ilişkisi inşa etmek; tarım ve kırsal kesimin modernleşmesini hızlandırmak gerekir.
25. Tarımda Kalite, Verimlilik ve Rekabet Gücünü Artırmak
Ulusal ekonomi ve halkın geçimi güvence altına alınarak, gıda güvenliği temelinde tarımı destekleyen ve koruyan sistem iyileştirilecektir. En sıkı tarım arazisi koruma sistemi sürdürülecek, “tahıl toprakta, tahıl teknolojide muhafaza edilir” stratejisi derinleştirilecek; sulama ve tarımsal altyapı inşaatı artırılacak, yüksek standartlı tarım arazisi projeleri uygulanacaktır. Tarımda bilimsel ve teknik destekler ile donanım düzeyi yükseltilecek, kaliteli tohum geliştirme sistemi iyileştirilecek, hayvan hastalıkları ve bitki zararlılarına karşı koruma mekanizmaları güçlendirilecek, akıllı tarım tesisleri kurulacaktır. Tarımsal üretimde yeşil dönüşüm yönlendirilecek, kalite güvenliği denetimi artırılacak, tarımsal modernleşme pilot gösteri bölgeleri oluşturulacaktır…
26. Kırsal İnşayı temel Eylem Gündemi yapmalıyız
Kırsal inşa, sosyalist modernleşme sürecinin temel gündemlerinden biri haline getirilecektir. İlçe düzeyinde kamu hizmet kapasitesi geliştirilecek, kasaba ve beldeler, çiftçilere hizmet sunan bölgesel merkezler hâline getirilecektir. İlçe merkezleri ile köylerin planlaması ve inşası bütüncül şekilde ele alınacak, geleneksel köyler ve kırsal manzara korunacaktır. Kırsalda su, elektrik, yol, doğalgaz, iletişim, yayın, lojistik gibi altyapılar iyileştirilecek, kırsal konut kalitesi artırılacaktır. Çiftçilerin bilimsel ve kültürel düzeyleri geliştirilecek, kırsalda yetenekli bireylerin desteklenmesi artırılacaktır.
27. Kırsal Bölgelerde Reformu Derinleştirmek
Kent-kır bütünleşik ve birlikte kalkınma mekanizması iyileştirilecek, üretim faktörlerinin çift yönlü dolaşımı ve eşit alışverişi sağlanacaktır. İkinci tur arazi sözleşmelerinin süresi sona erdikten sonra 30 yıl daha uzatılmasına ilişkin yeni politikamız uygulanacaktır. Tarım kooperatifleri, aile çiftlikleri gibi yeni tarımsal işletme türleri desteklenecek, uzmanlaşmış üretim ve sosyal hizmet sistemi oluşturulacaktır. Küçük çiftçiler ile modern tarım arasında organik bağlantılar geliştirilecektir. Kırsal ve kentsel alanlar için birleşik bir inşaat arsası piyasası oluşturulacak, kırsal toplulukların ticari arsalarının piyasaya sunulmasına dair pilot uygulamalar başlatılacaktır. […] Kırsal kollektif mülkiyet reformu derinleştirilecek, yeni tip kırsal kolektif ekonomi geliştirilecektir. Kırsal finansman hizmet sistemi güçlendirilecek, tarım sigortası geliştirilecektir.
28. Yoksullukla Mücadelenin Kazanımlarını Kırsal Kalkınmayla Etkili Şekilde Birleştirmek
Kırsalda düşük gelirli gruplar ve az gelişmiş bölgeler için destek mekanizmaları kurulacak, mali kaynak tahsisi genel olarak istikrarlı tutulacak, yoksulluktan kurtulan bölgelerde kalkınma çalışmaları sürdürülecektir. Yoksulluğa geri dönüşü önleme ve destek mekanizmaları geliştirilecek, zorunlu göç ettirilen kişilere yönelik takip desteği sağlanacaktır. Yoksulluğun azaltılmasına yönelik projelerin mali kaynakları ve varlıkları iyi yönetilmeli
8. Ulusal Mekânsal Yerleşim Yapısını İyileştirme, Bölgesel Eş Güdümlü Gelişmeyi ve Yeni Tip Kentleşmeyi İlerletme
Bölgesel büyük stratejilerin, eşgüdümlü kalkınma stratejilerinin ve temel işlev bölgeleri stratejisinin uygulanmasında ısrar edilerek, bölgesel eşgüdümlü gelişim için kurumsal ve yapısal düzenlemeler iyileştirilecek; yeni tip kentleşme stratejisi geliştirilecek; yüksek kaliteli kalkınmayı destekleyen mekânsal yapı ve destek sistemi inşa edilecektir.
29. Ulusal Bölgesel Gelişim ve Koruma İçin Yeni Bir Yapı Oluşturmak
Kaynaklar ve çevresel taşıma kapasitesi temel alınarak, her bölgenin göreli avantajları değerlendirilecek ve kademeli olarak üç temel mekânsal yapı oluşturulacaktır: kentleşmiş bölgeler, başlıca tarım ürünleri üretim bölgeleri ve ekolojik işlev bölgeleri. Büyük altyapı, üretim kapasitesi ve kamusal kaynakların dağılımı optimize edilecektir. Kentleşmiş bölgelerin ekonomik ve nüfus yoğunlaşmasını etkin biçimde gerçekleştirmesi, temel tarım arazilerinin ve ekolojik alanların korunması desteklenecek; başlıca tarım üretim bölgelerinin üretim kapasitesi artırılacak; ekolojik işlev bölgelerinde gelişmenin odağı ekosistem koruması ve ekolojik ürün arzına kaydırılacaktır.
30. Bölgesel Eşgüdümlü Gelişimi İlerletmek
Görece yoksul Batı bölgelerinin kalkınmasında yeni bir yapı inşa edilecek; Kuzeydoğu’nun yeniden canlandırılmasında yeni aşamalar yaratılacak; Orta Çin’in kalkınması hızlandırılacak; Doğu Çin ise modernleşme sürecini derinleştirecektir. Eski devrim bölgeleri ve etnik azınlık bölgeleri desteklenecek; sınır bölgelerinin kalkınması güçlendirilecek, sınırlarda refah, istikrar ve güvenlik artırılacaktır. Başlıca bölgesel kalkınma stratejileri sürdürülecektir: Beijing-Tianjin-Hebei koordineli kalkınması, Yangtze Nehri Ekonomik Kuşağı, Guangdong-Hong Kong-Makao Büyük Körfez Bölgesi’nin inşası ve Yangtze Deltası’nın bütünleşik kalkınması teşvik edilecektir. Bu çerçevede inovasyon platformları ve yeni büyüme kutupları oluşturulacaktır…
31. Halkı Merkeze Alan Yeni Tip Kentleşmeyi Teşvik Etmek
Kentsel yenileme kampanyası uygulanacak; ekolojik iyileştirme ve işlev tamamlama projeleri geliştirilecek; şehir planlaması, inşaat ve yönetimi entegre şekilde yürütülecektir. Şehir ölçeği, nüfus yoğunluğu ve mekânsal yapılar rasyonel biçimde düzenlenecek; büyük, orta ve küçük şehirler ile kasabaların eşgüdümlü kalkınması teşvik edilecektir. Tarihî ve kültürel miras korunacak, şehir kimliği oluşturulacak; kentsel dönüşüm projeleri, topluluk inşası ve altyapı iyileştirmeleri sürdürülecektir. Sel ve su baskınlarına karşı direnç artırılacak, sünger şehirler ve dayanıklı şehirler inşa edilecektir. Kent yönetimi kapasitesi yükseltilecek, süper büyük şehirlerdeki yönetim riskleri kontrol altına alınacaktır.
“Konut barınmak içindir, spekülasyon için değil” ilkesi doğrultusunda, kiralama ve mülkiyet birlikte desteklenecek, şehre göre farklılaştırılmış politikalar uygulanacak ve emlak piyasasının istikrarlı ve sağlıklı gelişimi sağlanacaktır. Sosyal konut arzı artırılacak; arsa gelirlerinin dağıtım mekanizması iyileştirilecektir.
9. Kültür Alanında Kalkınmayı Teşvik Etmek ve Ülkenin Kültürel Yumuşak Gücünü Artırmak
Marksizmin ideolojik alandaki yönlendirici rolüne bağlı kalınacak, kültürel özgüvene kararlılıkla sahip çıkılacak; kültürel inşa 12 sosyalist temel değerlerle yönlendirilecek, sosyalist manevi uygarlığın inşası güçlendirilecektir. Parti düşüncesinin yönlendirici konumunu belirginleştirmek, halkın gönlünü kazanmak, yeni nesli yetiştirmek, kültürü canlandırmak ve ulusal imajı yansıtmak gibi temel görevler ekseninde, halkın kültürel ihtiyaçlarını karşılama ile halkın ruhsal gücünü artırma hedefleri bütünleştirilerek sosyalist kültür gücü olan bir ülke inşası ilerletilecektir.
32. Toplumun Uygarlık Seviyesini Yükseltmek
Yeni dönemin gereksinimlerine uygun düşünsel kavrayış, ruh hali, ahlak anlayışı ve davranış normlarının oluşumu desteklenecektir. Xi Jinping’in Yeni Dönemde Sosyalizme Dair Düşüncesi’nin öğrenilmesi ve eğitimi kapsamlı biçimde derinleştirilecek, Marksist teori araştırmaları ve inşası programı (Çin Komünist Partisi’nin ideolojik düzlemde Marksizmin teorik temellerini güncelleme amacıyla yürüttüğü resmi çalışma – ç.n.) ilerletilecektir. İdeal ve inanç eğitimi kurumsallaştırılacak, Parti tarihi, Yeni Çin tarihi, Reform ve Dışa Açılma tarihi ile sosyalist gelişim tarihi öğretimi yaygınlaştırılacaktır. Vatanseverlik, kolektivizm ve sosyalizm eğitimi güçlendirilecek, Parti’nin ve halkın çeşitli tarihsel dönemlerde verdiği mücadelelerden doğan büyük kahramanlar yüceltilerek yurttaş ahlakı geliştirilecektir…
33. Kamusal Kültürel Hizmetlerin Kalitesini Artırmak
Basın-yayın, radyo-televizyon, edebiyat, sanat, felsefe ve sosyal bilimler gibi alanlar tüm yönleriyle geliştirilecektir. Edebi eserlerin kalitesini artırma programı uygulanacak, toplumsal gerçeklik temalı eserlerin yaratımı teşvik edilecek, halkın yaratıcı gücünü yansıtan yüksek kaliteli eserler üretilecektir. Medya bütünleşmesi derinleştirilecek, tüm medya yayılım programı uygulanacak, yeni ana akım medya güçlendirilecek, ilçe düzeyindeki birleşik medya merkezleri inşa edilecektir. Kırsal ve kentsel alanlarda kamusal kültürel hizmetlerin bütüncül şekilde geliştirilmesi, kültürel hizmetlerin dijitalleştirilmesi, halkın katılımıyla kültürel etkinliklerin yaygınlaştırılması desteklenecektir. Ulusal düzeyde kültürel altyapı projeleri artırılacak…
34. Modern Kültür Endüstrisi Sistemini Geliştirmek
Toplumsal faydayı öncelikli gören, toplumsal ve ekonomik faydayı bütünleştiren anlayışla kültürel sistem reformları derinleştirilecek; kültür endüstrisi planlaması ve politikaları geliştirilecektir. Kültür piyasası altyapısı güçlendirilecek, kaliteli kültürel ürün arzı artırılacaktır. Kültür endüstrisinin dijitalleşme stratejisi uygulanacak, yeni tip kültür işletmeleri, kültürel biçimler ve tüketim modelleri geliştirilecektir. Kültür sanayi bölgeleri düzenli bir şekilde geliştirilecek, bölgesel kültür sanayi kuşakları oluşturulacaktır. Kültür ile turizmin bütünleşik gelişimi desteklenecek; kültürel birikime sahip dünya çapında turistik bölgeler ve tatil alanları inşa edilecek, kültürel kimliği belirgin ulusal düzeyde turizm ve dinlenme şehirleri ile bölgeleri yaratılacaktır. Kızıl Turizm (Çin Komünist Partisi’nin devrimci tarihini temel alan turizm türü – ç.n.) ve kırsal turizm desteklenecektir…
10. Yeşil-Ekolojik Kalkınmayı Teşvik Etmek, İnsan ile Doğa Arasında Uyumlu Birlikteliği İlerletmek
“Yeşil dağlar, altın ve gümüş dağlarıdır” anlayışına (doğal güzelliklerin ekonomik değerden farksız olduğu fikrine – ç.n.) bağlı kalınmalı; doğaya saygı, doğayla uyum ve doğayı koruma ilkeleri esas alınmalıdır. Tasarrufu önceleyen, korumaya öncelik veren ve doğal iyileşmeyi temel alan strateji izlenerek, ekolojik güvenliğin sınırları titizlikle korunmalıdır. Sürdürülebilir kalkınma stratejisi derinlemesine uygulanmalı, ekolojik uygarlık alanında eşgüdüm mekanizmaları geliştirilmelidir. Ekolojik uygarlık sistemi inşa edilerek, ekonomik ve toplumsal kalkınmanın her yönüyle yeşil dönüşümü teşvik edilmeli ve insanla doğanın uyum içinde var olduğu modernleşme süreci gerçekleştirilmelidir.
35. Yeşil ve Düşük Karbonlu Kalkınma Süreci Hızlandırılmalı
Arazi kullanım planlaması ve kontrolü güçlendirilerek ekolojik koruma, temel tarım arazileri ve kentsel gelişim alanları gibi sınırlar net şekilde belirlenmeli; insan faaliyetlerinin doğa alanlarına müdahalesi azaltılmalıdır. Yeşil kalkınmayı destekleyecek yasal ve politik düzenlemeler güçlendirilmeli, yeşil finans geliştirilerek çevre dostu teknolojik inovasyonlar teşvik edilmelidir. Temiz üretim yaygınlaştırılmalı, çevre koruma sanayileri geliştirilmeli ve öncelikli sektörler ile kritik alanlarda yeşil dönüşüm hızlandırılmalıdır. Enerji kaynaklarının temiz, düşük karbonlu, güvenli ve verimli kullanımına geçilmeli; yeşil binalar yaygınlaştırılmalı; çevre dostu yaşam tarzları teşvik edilmelidir. Karbon emisyon yoğunluğu azaltılmalı, koşulları uygun bölgelerin karbon salımı zirve hedeflerine erken ulaşmaları desteklenmeli ve 2030 yılı öncesinde karbon zirvesine ulaşılması için eylem planı hazırlanmalıdır.
36. Çevre Kalitesinin İyileştirilmesi Sürdürülebilir Şekilde Devam Ettirilmeli
Toplum genelinde ekolojik çevre bilinci artırılmalı, kirliliğe karşı mücadele kararlılıkla sürdürülmelidir. Kara ve denizi kapsayan entegre bir çevresel yönetim sistemi oluşturulmalı, çoklu kirleticiler eşzamanlı biçimde kontrol altına alınmalı, bölgeler arası koordinasyon sağlanmalıdır. İnce partikül madde (PM2.5) ve ozonun eşgüdümlü kontrolü sağlanmalı, ağır hava kirliliğinin ortadan kaldırılması hedeflenmelidir. Kentsel ve kırsal yaşam alanları iyileştirilmeli, kentsel kanalizasyon şebekeleri tam kapsama ulaştırılmalı, kirli su kaynakları temizlenmelidir.
37. Ekosistemlerin Kalitesi ve İstikrarı Artırılmalı
“Dağlar, nehirler, ormanlar, tarım arazileri, göller ve çayırlar”ı bütünsel bir sistem olarak yöneten yaklaşım benimsenmeli; ulusal parkların merkezde olduğu bir doğa koruma ağı oluşturulmalıdır. Biyoçeşitliliği korumaya yönelik büyük ölçekli projeler hayata geçirilmeli, istilacı türlerin kontrolü sağlanmalıdır.
38. Kaynak Kullanım Verimliliği Kapsamlı Şekilde Artırılmalı
11. Yüksek Düzeyli Dışa Açılma Uygulayarak, İşbirliği ve Kazan-Kazan Anlayışına Dayalı Yeni Bir İlişki Yapısı İnşa Etmek
Daha geniş kapsamlı, daha geniş alanları kapsayan ve daha derin düzeyli dışa açılma stratejisi sürdürülmeli; Çin’in büyük iç pazar avantajına dayanarak uluslararası işbirliği teşvik edilmeli ve karşılıklı faydaya dayalı ortak kalkınma gerçekleştirilmelidir.
39. Daha Yüksek Düzeyde Dışa Açık Bir Ekonomik Sistem İnşa Edilmeli
Dışa açılma düzeyi kapsamlı biçimde artırılmalı; ticaret ve yatırımların serbestleştirilmesi ile kolaylaştırılması teşvik edilmeli; ticarette yenilikçi gelişmeler desteklenmeli ve dış ticaretin genel rekabet gücü güçlendirilmelidir. Yabancı yatırımcılara yönelik iyileştirilmeler sürdürülmeli, hizmet sektörünün dışa açılması aşamalı şekilde genişletilmeli ve yabancı sermayeli işletmelerin yasal hakları hukuka uygun şekilde korunmalıdır.
40. İpek Yolu (Kuşak ve Yol) Girişimi’nin Yüksek Kaliteli Gelişimi Teşvik Edilmeli
41. Küresel Ekonomik Yönetişim Sisteminin Reformuna Aktif Şekilde Katılım Sağlanmalı
Eşit müzakere ve karşılıklı yarar ilkelerine bağlı kalınarak, G20 gibi platformların uluslararası ekonomik işbirliği fonksiyonları daha iyi kullanılmalıdır. Çok taraflı ticaret sistemi korunmalı, Dünya Ticaret Örgütü reformuna aktif biçimde katılım sağlanmalı ve daha adil, daha makul bir küresel ekonomik yönetişim sistemi inşa edilmesi teşvik edilmelidir.
12. Halkın Yaşam Kalitesi Artırılmalı, Toplumsal Yapı Güçlendirilmeli
42. Halkın Gelir Düzeyi Yükseltilecek
Emek katkısı temelinde gelir bölüşümü esas alınmaya devam edilmeli, bununla birlikte çoklu gelir bölüşümü biçimli dağılım yöntemleri bir arada uygulanmaya devam edilmeli. Birincil gelir bölüşüm sürecinde emeğin payı artırılacak, ücret sistemi ve makul ücret artışı mekanizması güçlendirilecek, düşük gelirli kesimlerin gelir düzeyi yükseltilecek, orta gelir grubu genişletilecektir.
Aynı zamanda Üretim faktörlerine dayalı gelir bölüşümü politikaları geliştirilecek; çeşitli üretim unsurlarının (toprak, sermaye vb.) gelirlerinin piyasa tarafından belirlenmesini sağlayan mekanizmalar iyileştirilecek, bu unsurların kullanım ve gelir hakları yoluyla orta ve düşük gelirli grupların gelirleri artırılacaktır.
43. İstihdam Sağlama Öncelikli Bir Politika Anlayışı Güçlendirilecek
Her türlü yöntemle istihdam korunacak ve artırılacak, ekonomik büyümede istihdam yaratımı temel alınacak, iş olanakları çoğaltılacak, iş kalitesi yükseltilecek ve tam istihdam hedeflenecektir.
44. Nitelikli Bir Eğitim Sistemi İnşa Edilecek
Partinin eğitim politikası tam olarak uygulanacak, erdemli bireyler yetiştirme ilkesi esas alınacak, öğretmenlerin mesleki ve ahlaki nitelikleri güçlendirilecek; erdem, bilgi, beden, estetik ve emek yönlerinden çok yönlü gelişmiş sosyalist kuşaklar yetiştirilecektir.
45. Çok Katmanlı Bir Sosyal Güvenlik Sistemi İnşa Edilecek
…Kadın-erkek eşitliği temel ulusal politika olarak sürdürülecek, kadın ve çocuk hakları güvence altına alınacaktır.
Tüm ülkeyi kapsayan birleşik bir sosyal sigorta kamu hizmeti platformu oluşturulacaktır.
46. Sağlıklı Çin İnşası Politikamız Kapsamlı Biçimde İlerletilecek
…Temel sağlık hizmetlerinin kamu yararı niteliği korunacak, sağlık sisteminde reformlar derinleştirilecek, kaliteli sağlık kaynakları artırılacak ve daha dengeli dağıtılacaktır.
Kademe kademe sağlık hizmet sistemi kurulacak, kamu hastaneleri güçlendirilecek ve performansları değerlendirilecektir.
47. Nüfusun Yaşlanmasına Karşı Ulusal Düzeyde Stratejik Yaklaşım Benimsenmeli
48. Toplumsal Yönetişim Güçlendirilecek ve Yenilenecek
Toplumsal yönetişim sistemi geliştirilecek; Parti liderliğinde, özyönetim, hukuk devleti ve ahlaki normların bütünleştiği şehir-kırsal tabanlı bir yönetişim yapısı kurulacaktır.
Taban demokrasisinin istişari mekanizmaları iyileştirilecek, devlet yönetimiyle toplumsal düzenleme ve halkın kendi kendini yönetme süreçleri arasında sağlıklı bir etkileşim tesis edilecektir.
13. Kalkınma ile Güvenliği Birlikte Ele Almak ve Daha Yüksek Düzeyde Güvenli Bir Çin İnşa Etmek
Genel ulusal güvenlik anlayışı kararlılıkla uygulanacak, ulusal güvenlik stratejisi hayata geçirilecek, ülkenin güvenliği korunacak ve şekillendirilecektir. Geleneksel ve geleneksel olmayan güvenlik alanları birlikte ele alınacak, güvenlik temelli kalkınma anlayışı ülkenin tüm kalkınma alanlarına ve süreçlerine entegre edilecektir. Çin’in modernleşme sürecini etkileyebilecek her türlü riske karşı önlem alınacak, sağlam bir ulusal güvenlik duvarı inşa edilecektir…
49. Ulusal Güvenlik Sistemi ve Güvenlik Kapasitesi Güçlendirilecek
…Ulusal güvenlik konusunda kamuoyuna yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri yaygınlaştırılacak, tüm halkın güvenlik bilinci geliştirilecek, halk temelli ulusal güvenlik savunma hattı sağlamlaştırılacaktır.
Devletin siyasal egemenliği, kurumsal yapısı ve ideolojik güvenliği kararlılıkla korunacak; siber güvenlik sistemleri kapsamlı biçimde güçlendirilecektir.
Düşman unsurların sızma, sabotaj, yıkım ve bölücülük faaliyetlerine karşı sıkı önlemler alınacak ve kararlılıkla mücadele edilecektir.
50. Ulusal Ekonomik Güvenlik Teminat Altına Alınacak
Ekonomik güvenliğe ilişkin risklerin erken uyarı ve önleme kapasitesi artırılacak; kilit sektörlerde, temel altyapı sistemlerinde, stratejik kaynaklarda ve ileri teknolojide güvenli ve kontrol edilebilir bir yapı oluşturulacaktır. Sanayi rekabet gücünün ölçüm ve değerlendirilmesine yönelik projeler hayata geçirilecek, sanayi sisteminin şoklara karşı dayanıklılığı artırılacaktır…
51. Halkın Yaşam ve Can Güvenliği Güvence Altına Alınacak
52. Toplumsal İstikrar ve Güvenlik Sağlanacak
Yeni dönemde halk içindeki çelişkiler doğru şekilde ele alınacak, “Fengqiao Deneyimi” çağdaş koşullarda sürdürülüp geliştirilecektir.
Halkın taleplerini dile getirmesi, çıkarlarının uyumlaştırılması ve haklarının korunması için açık ve düzenli yollar oluşturulacak; dilekçe sistemleri geliştirilecek; arabuluculuk ve uzlaşma mekanizmaları bütünleşik hale getirilecektir.
14. Savunma ve Ordunun Modernleşmesini Hızlandırmak, Güçlü Bir Ülke ile Güçlü Bir Orduyu Birlikte Gerçekleştirmek
53. Savunma ve Ordunun Modernleşme Çalışmasında Nitelik Ve Verimlilık Artırılacak
54. Ulusal Savunma Gücü İle Ekonomik Güç Birlikte Geliştirilecek
15. Partinin ve Halkın Tüm Güçlerini Seferber Ederek 14. Beş Yıllık Plan ve 2035 Hedeflerine Ulaşmak İçin El Birliğiyle Mücadele Etmek
14. Beş Yıllık Plan ile 2035 yılına yönelik uzun vadeli hedeflerin gerçekleştirilmesi, Partinin kapsamlı liderliğinin sürdürülmesini, her türlü olumlu unsurun azami düzeyde harekete geçirilmesini ve bütün toplumsal kesimlerin en geniş biçimde birliğini gerektirmektedir. Bu hedeflere ulaşmak için güçlü bir kalkınma ittifakı oluşturulmalıdır.
55. Parti Merkez Komitesi’nin Merkezi ve Birleşik önderliği Güçlendirilecektir
…Partinin yön belirleme, büyük stratejileri belirleme, politika oluşturma ve reformları ilerletme gibi temel görevleri yerine getirilecektir…
56. Sosyalist Siyasal Sistemin İnşası Güçlendirilecektir
Parti liderliği, halkın egemenliği ve hukukun üstünlüğü bir bütün olarak geliştirilecek; Çin’e özgü sosyalist siyasal sistemin kendini geliştirmesi ve ilerlemesi desteklenecektir.
Halk Kongresi sistemi güçlendirilecek; Ulusal Halk Kongresi’nin hükümet, denetim komisyonu ve mahkemeler üzerindeki denetim işlevi artırılacaktır…
57. Hong Kong ve Makao’nun Uzun Vadeli Refah ve İstikrarı Korunacaktır.
58. İki Yaka (Çin-Tayvan bölgesi) İlişkilerinde Barışçıl Gelişim ve Anavatanın Birleşmesi Teşvik Edilecektir
…Tayvanlı girişimcilerin “Kuşak-Yol” ve bölgesel kalkınma projelerine katılımı desteklenecek, uygun şirketlerin Çin borsasında halka açılması teşvik edilecektir.
Fujian Eyaleti’nde birleşik gelişime yönelik yeni modeller araştırılacaktır.
Temel düzeyde ve gençlik arasında karşılıklı etkileşim artırılacaktır.
Sözde “Tayvan’ın bağımsızlığına” yönelik bölücü girişimlere karşı kararlılıkla mücadele edilecektir.
59. Ekonomik ve Toplumsal Gelişme İçin Uygun Bir Dış Ortam Oluşturulacak
Barış, kalkınma, işbirliği ve ortak kazanç ilkeleri savunulacak; bağımsız ve barışçıl dış politika sürdürülecek.
Çok düzeyli ve çok yönlü dış ilişkiler geliştirilecek; yeni tür uluslararası ilişkiler ve ortak kader topluluğu inşası desteklenecektir.
Büyük güçler arası eşgüdüm ve işbirliği teşvik edilecek; komşu ülkelerle ilişkiler geliştirilecek, gelişmekte olan ülkelerle dayanışma güçlendirilecektir…
60. Planlama ve Uygulama Mekanizması İyileştirilecektir
Bu toplantının ruhuna uygun olarak ulusal ve yerel düzeyde 14. Beş Yıllık Plan belgeleri ve özel alt planlar hazırlanacaktır.
Fonksiyonları tamamlayıcı, sınırları net ve iyi uyumlu ulusal bir planlama sistemi oluşturulacaktır.
Politika koordinasyonu ve görev uyumu artırılacak, izleme ve değerlendirme mekanizmaları güçlendirilecektir.
Böylece Parti Merkez Komitesi’nin 14. Beş Yıllık Plan hedeflerine yönelik kararları fiilen hayata geçirilecektir.
14. Beş Yıllık Plan ile 2035 yılı hedeflerinin gerçekleştirilmesi, tarihi öneme sahip, zorlu fakat umut dolu bir görevdir. Tüm Parti ve ülke halkı Xi Jinping Yoldaş’ın çekirdeğini oluşturduğu Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi etrafında daha sıkı kenetlenmeli; birlik ve kararlılıkla mücadele ederek, sosyalist, modern bir ülkenin kapsamlı inşasında yeni zaferler kazanmalıdır.