ÇKP’nin Son MK Plenum Toplantısı ve Evrensel Yazarı Akademisyenin Okuma Körlüğü
Ferdi Bekir, Ekim 2025
Evrensel Gazetesi’nden Canan Ergenç, ÇKP’nin son plenum toplantısını değerlendirdiği yazısını1 büyük bir iddia ile bitiriyor: “Öncelikli alanlar arasında dijitalleşmeyle güçlendirilmiş imalat sanayi, dijital tarım, havacılık-uzay, ulaşım ve siber güvenlik var. Yeni eklenen politikalar arasında köylülerin durumunun iyileştirilmesi için stratejiler var ama genç işsizliği ve halk sağlığı, çocuk ve yaşlı bakımı gibi sosyal hizmetlerin eksikliğiyle bunalmış kentli nüfusa bir müjde yok.” Yani, Canan Ergenç’e göre ÇKP, yüksek teknolojiye odaklanmış ve sosyal sorunları ikinci plana atmış.
Bu iddia, 20-23 Ekim 2025 tarihli dördüncü plenumun 15. Kalkınma Planı için getirdiği tavsiyeler metni2 ile taban tabana zıt düşüyor. Ergenç’in “müjde yok” dediği noktaların, tavsiyelerin en temel hedefleri arasında yer alması, yapılan analizin ne kadar sorunlu olduğunu gösteriyor.
Örneğin, “genç işsizliği” konusunda tek satır olmadığını iddia ederken, raporun “yüksek kaliteli ve tam istihdamı teşvik etme” hedefi ve “kilit gruplar” (bugün Çin’de doğrudan gençleri işaret eden bir tanım) için özel istihdam politikaları göz ardı edilmiş. Tavsiye metni, bu konuyu 15. Beş Yıllık Plan’la ilgili tavsiyelerine dahil ediyor.
Aynı görmezden gelme, Ergenç’in yok saydığı halk sağlığı ve sosyal hizmetler için de geçerli. Metnin “Halkın Refahı” başlıklı bütün bir bölümü, “Sağlıklı Çin Girişimi”ni (Healthy China Initiative) ve “sosyal güvenlik sistemini iyileştirme” hedefini planın merkezine koyuyor. “Yüksek kaliteli nüfus gelişimi” gibi başlıklar altında ise, tam da Ergenç’in eksikliğinden bahsettiği çocuk ve yaşlı bakım hizmetlerinin güçlendirilmesi planlanıyor.
Ergenç’in “köylülerin durumunun iyileştirilmesi”ni tali bir ek gibi sunması da aynı derecede saptırıcı. Tavsiye metninde açıkça, “tarım, kırsal alanlar ve köylülerle ilgili meselelerin Partinin çalışma gündeminin en üst sırasına yerleştirileceği” belirtilmiş. Yani kırsal kalkınma, “köylülere yönelik bazı stratejiler” değil; ulusal ölçekte sosyalist modernleşmenin temeli olarak görülmektedir. “Kırsal yeniden canlanma” politikası, sadece üretim değil, yaşam koşulları, eğitim, sağlık ve kültürel gelişim alanlarını da kapsamaktadır.
“Halkın refahını sağlamak ve iyileştirmek, herkes için ortak refahı teşvik etmek için daha çok çalışmalıyız. Elimizden gelen her şeyi yapma ilkesine uygun olarak, kamu hizmetlerinin kapsayıcı olmasını, temel ihtiyaçları karşılamasını ve en muhtaç olanlara destek sağlamasını garanti etmeliyiz. Aynı zamanda, halkı en çok ilgilendiren acil zorlukları ve sorunları çözmek için çalışmalıyız. Sosyal hareketlilik kanalları engellenmeden kalmalı ve yaşam standartları daha da iyileştirilmelidir.”
Plenum tavsiye metninin sadece teknolojiyle ilgili kısımlarını cımbızlayıp, sosyal politikalara, istihdama ve halk sağlığına ayrılan kapsamlı bölümü “yok” saymak, bir analiz hatasından çok gerçeği bilinçli bir şekilde eğip bükmektir. Plenum tavsiye metni, Ergenç’in iddiasının aksine, “halkı en çok ilgilendiren acil zorlukları ve sorunları çözme” taahhüdünü önümüzdeki dönemin temel ekseni olarak belirlemiştir.