Olumlu ve Olumsuz Yanlarıyla Günümüz Dünyasında Milliyetçilik

Chen Feng, Çin Sosyal Bilimler Akademisi üyesi, Etnik Araştırmalar Enstitüsü üyesi, Haziran 2017

Milliyetçilik kavramı aslen Batı akademisinden gelen bir kavramdır ve tanımı konusunda farklı görüşler vardır. Çoğu bilim adamı, milliyetçiliği genellikle ulusun çıkarlarını ve onurunu korumaya dayalı düşünce ve davranışlara atıfta bulunan bir tür sosyal ideoloji olarak kabul etmektedir.

Milliyetçiliğin oluşumu ve gelişimi, modern ulus devletlerin oluşumundan ayrılamaz. Eski emperyal veya hanedan devletlerinin aksine, modern ulus devletlerin belirli toprakları ve egemenliği vardır. Erken modern Avrupa ülkeleri genellikle aynı ulusal ve siyasi sınırlara sahip olduğundan, modern ülkeler aynı zamanda ulus-devletler olarak da adlandırılır. 

İki tür modern ulus-devlet vardır: biri tek uluslu devlet, diğeri ise çok uluslu ve ya çok etnikli devlet.

Milliyetçilik türleri ile ilgili olarak çeşitli tasnif sınıflandırma bulunmaktadır. Milliyetçiliğin siyaset, ekonomi, kültür ve din alanındaki tezahürlerine göre milliyetçilik dört türe ayrılabilir: siyasi milliyetçilik, ekonomik milliyetçilik, kültürel milliyetçilik ve dini milliyetçilik.

Siyasal milliyetçilik, siyasette ifade edilen ulusal ideoloji, ulusal tutum ve davranıştır. 

Siyasal milliyetçilik beş türe ayrılabilir:

Biri, sömürge yönetimini deviren ve ulusal bağımsızlığı gerçekleştiren siyasal milliyetçiliktir.

Örneğin, dünyada 20. yüzyıldaki birinci ve ikinci milliyetçilik dalgalarının etkisi altında birçok Asya, Afrika ve Latin sömürge ülkesi hücuma geçmiştir. Sömürgeci yönetimleri devirmiş ve bağımsız ulus-devletler kurmuşlardır. 

İkincisi ayrılıkçı milliyetçilik, yani çok uluslu bir devleti birkaç ulus devlete bölmek. 

Üçüncüsü vatanseverliktir. Ulusal haysiyete hakaret edildiğinde, ülke yabancı ülkeler tarafından işgal edildiğinde ve ulusal çıkarlar çiğnendiğinde, halk genellikle güçlü bir milliyetçi duygu gösterir. 

Dördüncüsü, (xenophobia) kendi içine kapanan bir ülke olarak kendini gösteren yabancı düşmanlığıdır, yani yabancı ülkelerle alış-verişlere karşı çıkmak, yabancı deneyim ve sistemlerden öğrenmeye karşı çıkmak, yabancı göçmenlere karşı çıkmak ve onlara karşı ayrımcılık yapmak v.b. 

Beşincisi aşırı milliyetçiliktir, kendi milletini dünyanın en iyisi sanmak, diğer milletlere karşı ayrımcılık yapmak, hatta bazı milletleri aşağı görmek.

TAMAMINI OKUMAK İÇİN İNDİRİNİZ